Sessie Local4Local tijdens Kick-off event CIRCUS

Op donderdagochtend 21 november ontvingen wij een gemengd gezelschap van lokale en internationale gasten in de raadszaal van het gemeentehuis Lochem. Tijdens deze bijeenkomst namen een aantal sprekers ons mee in de wereld van Local4Local.

Local4Local: een stip op de horizon

LochemEnergie is betrokken bij het Local4Local project. Local4local betekent: samen met je energiegemeenschap je eigen energievoorziening organiseren, volgens je eigen spelregels, tegen een prijs die je ook zelf (samen) in de hand hebt. Dit is waar we zo snel mogelijk naar toe willen als coöperatieve beweging in de energietransitie. Samen met een consortium van twaalf partners werken we aan de energietransitie. Met de presentaties en voorbeelden gegeven op donderdag 21 november willen we dit plan illustreren.

Na een welkomstwoord door wethouder Lex de Goede, gastheer Wil Philipsen en oud-voorzitter LochemEnergie Hans Geerlink neemt de projectleider van het CIRCUS-project, Marc van Meldert, het woord. Hij vertelt over de stappen die de komende jaren binnen het CIRCUS-project doorlopen worden.

Rol van de gemeente in de energietransitie

Marc geeft de microfoon door aan Irene Bremer, adviseur duurzaamheid bij de gemeente Lochem. “Lochem heeft zich tot doel gesteld om klimaatneutraal te zijn in 2040,” vertelt Irene. “Dit houdt concreet in dat we meer dan 15.000 huizen klimaatneutraal en toekomstbestendig moeten maken. En dat een energieconsumptie van meer dan 3000 terajoules omgezet moet worden naar duurzame opties.” Om dit te bereiken zet de gemeente Lochem een breed pakket middelen in. Zowel op regionaal, lokaal als buurt-niveau. “Communicatie rondom dit onderwerp is essentieel,” vertelt Irene. “Het Energieloket is een belangrijke informatiebron voor bewoners, zij kunnen hier terecht met allerlei vragen over de energietransitie.”

De grootste uitdagingen bij het bereiken van de doelen? “Dat is voornamelijk de personeelsomvang,” vertelt Irene. “Bij de gemeente Lochem werken we met vijf collega’s aan de energietransitie, terwijl in grotere gemeenten soms tot 50 mensen aan dit onderwerp werken. Dit terwijl we wel aan dezelfde opgaven werken en dit heeft invloed op de snelheid van de transitie.”

Frankrijk: ELFE-project

Na de presentatie van Irene wordt een video van een Franse energie coöperatie EPV getoond over het ELFE-project wat daar opgezet is. Het ELFE-project is bedoeld om de flexibiliteit in de energieconsumptie van huishoudens en bedrijven te testen. Het doel was om het verbruik van elektriciteit te optimaliseren, door energiebehoeften af te stemmen op de lokale productie van hernieuwbare energie, zoals wind, zon en biogas. In de video wordt uitgelegd welke technologie gebruikt wordt en wat de resultaten, conclusies en aanbevelingen zijn. De video is in het Engels en kun je hier bekijken.

Visie en ambities van ZLTO

Na deze video is het woord aan Luuk van Wezel, projectleider klimaat en energie bij ZLTO. De Zuidelijke Land- en Tuinbouworganisatie heeft een brede ambitie om de landbouwsector duurzamer te maken en bij te dragen aan de lokale energietransitie. “Onze visie is dat de landbouwsector in 2050 energieneutraal is en 25% van de lokale energiebehoefte levert,” vertelt Luuk. “Om deze visie om te zetten in concrete strategieën, heeft ZLTO een business case ontwikkeld voor boeren. Hierbij wordt gekeken naar de impact van energieproductie op lokale netwerken, zoals congestie in het elektriciteitsnet.”

Energy Hub Roosendaal

Een mooi project is de Energy Hub Rosendaal, waar een aantal organisaties op een industrieterrein de ambitie hebben om in 2030 energieneutraal te worden. Ook is ZLTO bezig met het implementeren van batterijopslag en onderzoeken zij de mogelijkheden van windenergie.

Energie Samen: verenigen, faciliteren en lobbyen

Luuk geeft de microfoon door aan Siward Zomer, voorzitter van Energie Samen. Energie Samen is de landelijke koepel- en belangenorganisatie van energiecoöperaties. Siward vertelt: “In Nederland werken veel energiecoöperaties samen om energie te produceren, op te slaan en te distribueren. Ze werken bijvoorbeeld samen om windmolens te bouwen, energie te leveren en zelfs wijkverwarming te realiseren. Er is alleen een uitdaging: de regelgeving is niet altijd flexibel genoeg om deze samenwerking te ondersteunen. Daarom lobbyen wij om de wetgeving aan te passen, zodat coöperaties legaal energie kunnen delen en gemeenschappen kunnen opzetten.”

Siward benadrukt het belang van het organiseren en faciliteren van deze gemeenschappen en samenwerkingen: “Veel innovaties en technologieën, zoals batterijen of slimme systemen, hebben geen markt zonder de juiste organisatie om ze te ondersteunen. Daarom pleit ik voor meer investeringen in de organisatie en samenwerking tussen mensen, in plaats van alleen in de technologie.”

Agem: betaalbare energiezekerheid voor iedereen

Na Siward is het podium voor Justin Pagden, business developer bij Agem. Justin bespreekt het concept van energie delen in de context van lokale energiegemeenschappen en de energietransitie. Hij legt uit: “Traditionele energiecontracten gaan vaak gepaard met tegenstrijdige belangen: producenten willen hoge prijzen, terwijl consumenten de laagste prijs zoeken. Dit maakt het moeilijk om een duurzaam en eerlijk energiemodel te creëren.”

Hij introduceert het idee van collectieve zelfconsumptie, waarbij energie wordt opgewekt en direct verbruikt door de eigen gemeenschap, zonder de energiemarkt te betrekken. “Het idee is om energie te produceren tegen kostprijs,” vertel Justin. “Maar er blijven uitdagingen, zoals de fluctuatie van energieproductie en consumptie, en de noodzaak om het teveel of tekort aan energie via de markt aan te vullen.”

Justin geeft een voorbeeld en benadrukt het ‘learning by doing’ principe van waaruit zij werken. “In de toekomst willen wij verder experimenteren met lokale energiecoöperaties en de juridische mogelijkheden om energie op kostprijs te delen. Met uiteindelijk als doel een haalbaarder en duurzamer energiesysteem voor energiegemeenschappen te creëren.” Uiteraard gaat ook dit proces niet zonder slag of stoot. De uitdaging blijft om lokale energieprojecten op een eerlijke en efficiënte manier te implementeren, met aandacht voor zowel de technische als sociale aspecten. En in samenwerking met verschillende belanghebbenden zoals lokale overheden en netbeheerders.