Warmtepompen in de (Lochemse) praktijk

 
Afgelopen winter deed een groep vrijwilligers van LochemEnergie onderzoek naar de praktijkprestaties van de warmtepompen van vijftien LochemEnergie-leden. Dit leidde tot een beter inzicht in de werkelijke besparingen met de eigen warmtepomp en tot een aantal belangrijke adviezen.

Warmtepompen in het algemeen

Warmtepompen halen op een efficiënte manier warmte uit de lucht, om daarmee de woning te verwarmen. Het gasverbruik zal daarbij geheel (bij all-electric warmtepompen) of voor een groot deel  (bij hybride of all-electric-ready warmtepompen) afnemen. Er wordt echter wel meer elektriciteit verbruikt. Gezegd wordt dat een warmtepomp ongeveer twee keer zoveel elektriciteit (kWh) verbruikt dan dat er aan gas (m³) wordt bespaard. Maar omdat een m³ gas anno 2024 ongeveer vier keer zoveel kost als een kWh elektriciteit, ga je er financieel toch fors op vooruit. Ook de CO₂-uitstoot zal afnemen  – zelfs nog meer als je zonnepanelen hebt of groene stroom inkoopt.

Warmtepompen in ons onderzoek

Het aantal deelnemers aan ons onderzoek was te beperkt (en de omstandigheden heel divers) om  er algemene conclusies aan te kunnen verbinden. Wel delen we hier een aantal belangrijke onderzoeksresultaten.

Gasverbruik: Deelnemers met een hybride warmtepomp gebruiken 75%-85% minder gas (incl. warmwater en koken). Voor een all-electric is dat uiteraard 100%. Een all-electric-ready warmtepomp zit daar tussenin.

Elektriciteitsverbruik: De toename hiervan verschilt sterk per deelnemer en ligt tussen de 1,5 en 4 kWh voor iedere m³ gasbesparing. Dit betekent dat de besparing op de energiekosten behoorlijk kan tegenvallen. Dit geldt ook voor de afname van de CO₂-uitstoot (zeker als je nog grijze stroom gebruikt). Geef daarom gehoor aan de tips verderop in dit artikel. Ze helpen om je energieverbruik te beperken.

Een moderne airco kan meestal ook verwarmen en is feitelijk ook een warmtepomp. Zo’n airco kan als bijverwarming een goed alternatief zijn voor een hybride warmtepomp. De investering is relatief laag en het energieverbruik ook, omdat je meestal maar in een beperkt aantal ruimtes bij-verwarmt. Bovendien zijn die ruimtes snel op temperatuur. Let echter op: het geluidsniveau en de luchtstromen van een airco kunnen gaan irriteren.

Dankzij onze onderzoeksmethode kregen alle deelnemers al snel een goed inzicht in de prestaties en werking van hun installatie. Onze ervaring heeft ons geleerd dat er meestal optimalisatie nodig is van een dergelijke installatie. Nadat je het verbruik van je warmtepomp een winter lang goed hebt vastgelegd, kun je zelf aan de slag gaan met de optimalisatie of de installateur hiervoor vragen.

Tips

1. Als je een warmtepomp overweegt te kopen: Zet eerst een winter lang de watertemperatuur van de CV naar de radiatoren op 50 °C. Ervaar dan of  je het voldoende warm krijgt in huis. Lukt dat niet, dan zal een warmtepomp het in de praktijk heel lastig krijgen. Een heel hoog elektriciteitsverbruik is het gevolg. Overleg met de installateur wat de alternatieven zijn. Onderzoek ook (met hulp van een energiecoach) of het verstandig is om je huis eerst beter te isoleren.
2. Zodra je een warmtepomp gaat kopen:  Laat de installateur in de offerte vastleggen:
   1. wat het werkelijke energieverbruik ongeveer zal zijn en neem geen genoegen met mooie COP-waardes (rendement van de warmtepomp). Het blijkt dat dat in de praktijk niet zoveel zegt, want je moet kijken naar de gehele verwarmingsinstallatie.
   1. dat de verwarmingsinstallatie waterzijdig ingeregeld wordt, d.w.z. afstelling van de watertoevoer naar de radiatoren. Met name bij lage watertemperaturen is het belangrijk om de verwarmingselementen goed in te regelen.
   1. dat er een kWh-meter wordt geplaatst in de meterkast in de groep van de warmtepomp, zodat het verbruik continu uit te lezen is in een bijbehorende app (bijv. Homewizzard). Zo kun je snel het gedrag van de warmtepomp analyseren en desgewenst de installateur inschakelen om te optimaliseren.
   1. dat er in de winter minimaal één nazorg-bezoek wordt gepland om de prestaties van de warmtepomp te controleren en daar waar nodig te optimaliseren.
3. Een warmtepomp werk met lagere watertemperaturen dan een CV en heeft het daardoor lastig om snel het gehele huis te verwarmen. Geadviseerd wordt om niet te veel aan de thermostaat ‘te draaien’ en de gewenste temperatuur constant te houden.

Meer weten?

Wil je meer weten over de onderzoeksresultaten, stuur dan een mail naar onderzoek@lochemenergie.net.

NB Dit onderzoek werd mede mogelijk gemaakt door Voerman Installatietechniek (levering en installatie van de Kwh-meters) en de vrijwillige en gemotiveerde bijdrage van de deelnemende leden.

---